Bezpieczne zbiorniki paliwa - porady

Wraz z nadejściem nowych przepisów wg. których bezpieczne zbiorniki paliwa staną się obligatoryjne w wielu klasach, stajesz przed dylematem: jaki zbiornik paliwa powinieneś zamontować do swojego samochodu. Często jest to złożona kwestia z powodu wielu kryteriów tego wyboru. W tym poradniku postaramy się przybliżyć zasady jakimi należy kierować się przy wyborze bezpiecznego zbiornika paliwa. Mamy nadzieje, że nasze wskazówki okażą się pomocne. Zalecamy również, aby uzgodnić sposób lub miejsce instalacji z delegatem technicznym imprezy.

Zacznijmy od przepisów obowiązująych w zawodach, w których uczestniczysz - czy są to rajdy płaskie, terenowe, wyścigi płaskie lub górskie - każda z tych dyscyplin posiada odpowiedni regulamin techniczny, który musi spełniać samochód zgłoszony do zawodów. Regulamin ten często w przypadku układu paliwowego i bezpiecznego zbiornika kieruje nas do odpowiedniego załącznika J, który określa jaki typ homologacji ma posiadać bezpieczny zbiornik, jakie zawory – itp. A więc:

Homologacja:

Dlaczego zaczynamy od homologacji? Często spotykamy się z uwagami typu: "nie potrzebuję homologacji". Czasami dotyczy to foteli, pasów, ale bardzo często odnosi się do bezpiecznych zbiorników - jest to klasyczny błąd wynikający z faktu niezrozumienia czym jest homologacja. Nie jest to wymysł producentów, związków sportowych, aby móc sprzedawać ten sam produkt drożej. Nie jest to też wymyślny hologram czy naszywka.

Aby otrzymać stosowną homologację dla swojego zbiornika, producent musi poddać zbiornik serii testów określonych w standardach homologacji. Testy przeprowadza laboratorium zatwierdzone przez FIA. Standardy te w przypadku bezpiecznych baków określa dokument FIA Standards for Safety Fuel Bladders (FT3-1999, FT3.5-1999, FT5-1999 Standards) - updated: 19.06.2017

Dokument ten zaczyna sie słowami:

Niniejsza norma określa metody badań, wymagania wydajnościowe i parametry projektowe dla "pęcherzy paliwowych" stosowanych w sportach motorowych.

Jak widać żeby zbiornik można było nazwać bezpiecznym, musi on przejść szereg rygorystycznych testów i spełnić określone normy.

Ok, ale co z tymi tajemniczmy określeniami FT3-1999, FT3.5-1999 i FT5-1999?Wróćmy znowu do standardów homologacyjnych, w których opisany jest materiał użyty w zbiornikach:

Gdy materiał jest poddawany wytrzymałości na rozciąganie zgodnie z artykułem 6.2, musi on spełnić poniższe minima dla próbek suchych i mokrych:

Specifications FT3-1999: 2.00 kN
Spécification FT-3.5-1999 : 4.45 kN
Spécification FT-5-1999 : 8.90 kN

Jak widzimy, im wyższy numer homologacji tym wymagania jakim poddane są zbiorniki są wyższe. W praktyce powszechnie stosuje się specyfikacje FT3, następnie FT3.5 a najwyższa specyfikacja FT5 odnosi się do Formuł np. F1. Dodatkowo mamy drugi dokument – jest to lista techniczna nr 1 :

Technical List n°01 - Fuel tank materials homologated on the basis of FT3-1999, FT3.5-1999 and FT5-1999 ,

w której to znajdziemy listę materiałów jakie producent zbiornika homologował dla każdej specyfikacji. Na przykładzie zbiorników ATL i specyfikacji FT3-1999:

Większość rozgrywanych w naszym kraju zawodów wymagających bezpiecznego zbiornika wskazuje na użycie min. Specyfikacji FT3-1999. Najpopularniejszymi sportowymi bakami z homologacją FIA FT3-1999 jest seria ATL Racell i Saver Cell i jest ona wykonana z opatentowanego przez ATL materiału ATL-565.

Dla ułatwienia przyjmujemy, że zbiornik jakiego szukasz musi mieć homologację FT3-1999 i zdecydowałeś się na standardowy kształt zbiornika (istnieją również zbiorniki wykonywane wg. projektu klienta lub dostosowane kształtem do samochodu – jednak ten etap pominiemy z uwagi na bardzo zindywidualizowane rozwiązania wymagające kontaktu).

Gdy mamy już za sobą etap wyboru odpowiedniej homologacji możemy przejść do następnego kroku jakim jest:

Pojemność i wymiary.

Większość regulamiów określa gdzie i w jakich odległościach od krawędzi samochodu zbiornik ma być zamontowany. Znając również specyfikę imprezy możemy określić pojemność zbiornika. W przypadku gdy jest to impreza z krótkimi trasami, podjazdami typu wyścig górski, autocross – nie ma sensu wybierania 40 litrowego baku. Tutaj raczej zdecydujesz się na 10, 20 czy 30 litrowy zbiornik. W naszej ofercie znajdziesz 4 standardowe zbiorniki o tych pojemnościach, są to:

z serii Racell – zbiorniki stojące:

10 litrowy - http://www.sklep.rally-tech.pl/bezpieczny-zbiornik-paliwa-atl-racell-ra103-10-litrow

20 litrowy - http://www.sklep.rally-tech.pl/bezpieczny-zbiornik-paliwa-atl-racell-ra105-20-litrow

oraz leżące, wymagające zastosowania obudowy, bezpieczne baki z serii Saver Cell:

20 litrowy - http://www.sklep.rally-tech.pl/bezpieczny-zbiornik-paliwa-atl-saver-cell-sa105-20-litrow

oraz 30 litrowy - http://www.sklep.rally-tech.pl/bezpieczny-zbiornik-paliwa-atl-saver-cell-sa108-30-litrow

Jak widzisz w każdym przypadku podajemy dokładną specyfikację zbiornika z uwzględnieniem wymiarów zbiornika oraz obudowy. Możesz również skorzystać z funkcji filtrów dzięki którym możesz wybrać zbiornik wg.

  • Pojemności,

  • długości boku zbiornika,

  • wysokości zbiornika

  • długości boku obudowy

  • wysokości obudowy

Przyjmijmy, że szukasz zbiornika z zakresu 20-30 litrów, leżącego, którego długość krótszego boku obudowy nie może przekraczać 330mm. W ten sposób znalazłeś zbiornik:

http://www.sklep.rally-tech.pl/bezpieczny-zbiornik-paliwa-atl-saver-cell-sa108-30-litrow

Bezpieczny zbiornik paliwa ATL 30 litrów Saver Cell
 

Spełnia on wymagania względem homologacji: FT3-1999. Spełnia on kryteria pojemności: 30 litrów i spełnia także kryterium aby krótszy z boków nie przekraczał 330mm tak abyś mógł go zamontować zgodnie z wymaganiami w przepisach.

Teraz stajesz przed wyborem:

Czy zbiornik kupię wraz z obudową czy wykonam ją sam (z uwagi na to, że chcesz być pewny, że bok obudowy nie może być większy niż określona przez Ciebie wartość, decydujesz się na obudowę aluminiową ATL)

Sklep prowadzi Cię więc do: http://www.sklep.rally-tech.pl/obudowa-do-zbiornika-atl-sa108-30-litrow

Kolejny temat: jakie paliwo wykorzystuje w swoim samochodzie – innymi słowy jaki rodzaj gąbki mam wybrać do swojego sportowego zbiornika? W przypadku wybranego przez Siebie 30 litrowego Saver Cella masz do wyboru 2 rodzaje gąbek o tajemniczych symbolach FM-AB-001 i FM-AB-002:

  • FM-AB-001 to standardowo dostarczana gąbka, koloru żółtego do użytku z następującymi paliwami: Petrol, Race Fuels, Oil, Kerosene, Avgas, JP Fuels
  • FM-AB-002 to gąbka koloru niebieskiego, którą stosuje się w przypadku diesla, metanolu lub wody.

Teraz tylko kwestia płytki górnej / top plate. W standardzie każdy Saver Cell jest dostarczany z taką płytką w cenie. Jeżeli chcesz sam wykonać taki top plate wystarczy wybrać opcję:

Wybierz Top Plate:NIE - a cena zbiornika ulegnie pomniejszeniu.

Jeżeli standardowy Top Plate odpowiada twoim wymaganiom wystarczy wybrać opcję TAK.

Gdy chcesz wybrać niestandardowy top plate wystarczy wybrać opcję NIE. Niestandardowy Top Plate możesz skonfigurować sam wybierając spośród różnych dostępnych kombinacji, w których możesz przewidzieć inny wlew paliwa, szybkozłącza do tankowania, sender / czujnik poziomu paliwa, zasilanie do pompy czy też zawór 3w1 itp.

Została nam jezcze jedna sprawa. Jak sprawić aby pompa cały czas miała dostęp do paliwa? Ten temat jest kluczowy dla samochodów z wtryskiem paliwa. Nie jest prawdą, że gąbka wyklucza problem zaopatrzenia pompy w paliwo. Gąbka ogranicza ruch paliwa, minimalizuje wylewanie się go poza zbiornik w przypadku jego przedziurawienia – jednak nie eleminuje kwestię zaopatrywania pompy w paliwo.

Można tu zastosować 2 rozwiązania, aby temu zapobiec - nazwijmy je:

zewnętrzne

  • czyli pompa zewnętrzna przepompowująca paliwo ze zbiornika do swirl potu (aluminiowego zbiornika na paliwo o małej pojemności)

  • następnie główna pompa, która pobiera paliwo ze swirl potu i przekazuje go dalej.

i wewnętrzne

  • zastosowanie kolektora wewnętrznego, dzięki któremu możesz zainstalować pompę wewnątrz zbiornika. Mimo, że kolektor kosztuje ok. 1300-1600zł – to oszczedzasz na dodatkowych przewodach, pompie i swirl pocie, z krótych możesz zrezygnować oraz dodatkowej pracy. Rozwiązanie to również pozwala zaoszczedzić miejsce przeznaczone na instalacje paliwową oraz zamknąć instalację w obrębie zbiornika.

Kolektor wewnętrzny to nic innego jak odpowiednio uformowany zbiornik o pojemności 2-3 litrów, w którym montujesz pompę paliwa i wsadzasz do swojego sportowego zbiornika paliwa. Kolektor posiada 3 uchylne klapy: jedną od przodu i dwie po bokach.

Kolektor wewnętrzny ATL

Przednia uchyla się pod wpływem przyspieszania, wpuszczając paliwo do środka i blokuje się pod wpływem hamowania – zatrzymując paliwo. Identyczna zasada działania dotyczy bocznych klap – w przypadku skręcania jedna klapa otwiera się gdy druga pozostaje w pozycji zamkniętej. Efektem jest stałe zaopatrzenie pompy w paliwo – oczywiście pod warunkiem, że jest go odpowiednia ilość.

Po skompletowaniu wszystkich tych punktów – możesz stwierdzić, że właśnie zakonczyłeś konfigurować swój bezpieczny zbiornik paliwa.